Ορός κατά του Έμπολα σε λίγες εβδομάδες, εμβόλια «από τον Ιανουάριο»

Γενεύη

Αντισώματα από τον οργανισμό ασθενών που ανέρρωσαν από τον Έμπολα θα είναι έτοιμα για χρήση στην Αφρική σε λίγες εβδομάδες, ενώ ευρείες δοκιμές πειραματικών εμβολίων προγραμματίζεται να αρχίσουν τον Ιανουάριο, ανακοίνωσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Από τις αρχές του 2015, δύο εμβόλια που έχουν ήδη ολοκληρώσει τη Φάση Ι των κλινικών δοκιμών θα χορηγηθούν σε «αρκετές χιλιάδες» άτομα στις τρεις χώρες που πλήττονται από την επιδημία -Λιβερία, Σιέρα Λεόνα και Γουιάνα.

• Θετικά μηνύματα στη μάχη κατά του Έμπολα
• Τα έργα και οι ημέρες του Εμπολα [infographic]
• Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τον ιό Έμπολα

Όπως δήλωσε από τη Γενεύη η Δρ Μαρί-Πολ Κίνι, βοηθός γενικού διευθυντή του ΠΟΥ για τα Συστήματα Υγείας και την Καινοτομία, το πρώτο τρίμηνο του 2015, τουλάχιστον τρία ακόμα πειραματικά εμβόλια θα περάσουν στη Φάση Ι των δοκιμών, κατά την οποία ελέγχεται το κατά πόσο το εμβόλιο είναι ασφαλές και προκαλεί απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος.

Παραμένει ωστόσο ασαφές αν τα εμβόλια θα αποδειχθούν αποτελεσματικά, και μέχρι τότε το βασικό φαρμακευτικό όπλο κατά της επιδημίας θα είναι ο ορός από επιζήσαντες. Ορός ονομάζεται το αίμα μετά την αφαίρεση όλων των κυττάρων και των αιμοπεταλίων.

O ιός σκοτώνει περίπου το 70% των ασθενών, ωστόσο όσοι καταφέρνουν να αναρρώσουν πλήρως έχουν στο αίμα τους αντισώματα που μπορούν να βοηθήσουν άλλους ασθενείς. Τέτοια αντισώματα έχουν χορηγηθεί σε περιορισμένο αριθμό ασθενών στις ΗΠΑ καθώς και στην ισπανίδα νοσοκόμα Τερέσα Ρομέρο, η οποία είναι πλέον αρνητική στον ιό.

Το σχέδιο για απομόνωση αντισωμάτων «προχωρά ταχύτερα στη Λιβερία, όπου ελπίζουμε ότι τις επόμενες εβδομάδες θα υπάρχουν εγκαταστάσεις για τη συλλογή του αίματος και την επεξεργασία του» είπε η Δρ Κίνι.

Πριν από την απομόνωση των αντισωμάτων, το αίμα θα πρέπει να ελέγχεται τόσο για τον ιό του Έμπολα όσο και για άλλους ιούς όπως ο HIV και οι ιοί της ηπατίτιδας.

Παραμένει ωστόσο ασαφές αν η παραγωγή ορού θα είναι ποτέ αρκετά μεγάλη για να καλύψει τη ζήτηση.

Όσον αφορά τα εμβόλια, η Δρ Κίνι δήλωσε ότι, λόγω της σοβαρότητας της κατάστασης, ο ΠΟΥ ήδη προγραμματίζει εμβολιασμούς σε «δεκάδες χιλιάδες» άτομα στο πλαίσιο των δοκιμών Φάσης ΙΙ από τον Ιανουάριο. Τα αποτελέσματα της πρώτης φάσης αναμένονται στο τέλος του έτους.

Υπάρχουν ωστόσο σοβαρά επιστημονικά και ηθικά ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν, όπως για παράδειγμα ποια θα είναι τα κριτήρια για την επιλογή εθελοντών και το κατά πόσο είναι ηθικό να δοθεί σε ορισμένους εθελοντές ψευδοφάρμακο (placebo) για λόγους σύγκρισης.

Δύο είναι τα πειραματικά εμβόλια που θα δοκιμαστούν από τον Ιανουάριο στη Δυτική Αφρική -το ένα αναπτύχθηκε από τα αμερικανικά Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας και την GlaxoSmithKline, ενώ το δεύτερο αναπτύχθηκε από Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας του Καναδά και αδειοδοτήθηκε στην αμερικανική NewLink Genetics.

Τρία ακόμα εμβόλια θα δοκιμαστούν σε μερικές εκατοντάδες υγιείς εθελοντές το πρώτο τρίμηνο του 2015, στο πλαίσιο της Φάσης Ι.

Το ένα από αυτά αναπτύχθηκε από την αμερικανική Johnson & Johnson και την δανέζικη Bavarian Nordic. Η Johnson & Johnson ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι χρηματοδοτεί το πρόγραμμα με 200 εκατομμύρια δολάρια και ελπίζει να παραγάγει ένα εκατομμύριο δόσεις εντός του 2015, εφόσον τα αποτελέσματα της Φάσης Ι είναι ενθαρρυντικά.

«Υπό κανονικές συνθήκες κανείς δεν θα ετοίμαζε εκατοντάδες χιλιάδες εμβόλια πριν γίνει γνωστό το εάν είναι ασφαλή» σχολίασε στους New York Times ο Δρ Πολ Στόφελς της εταιρείας.

«Αυτή τη φορά όμως θα το κάνουμε» είπε.

Μέχρι την Παρασκευή ο ΠΟΥ είχε καταγράψει 9.216 κρούσματα Έμπολα και 4.555 θανάτους, ωστόσο ο πραγματικός αριθμός των περιστατικών πιστεύεται ότι είναι πολύ υψηλότερος.