Σε λίγα χρόνια η "επάρατη νόσος" θα είναι απλώς "χρόνιο νόσημα"

Ο καρκίνος όχι μόνο δεν αξίζει πλέον τον τίτλο της «επάρατης νόσου», αλλά, όπως εκτιμούν οι επιστήμονες, σε μερικές δεκαετίες μπορεί κάλλιστα να αντιμετωπίζεται ως ένα απλό, χρόνιο νόσημα! Τα νεότερα δεδομένα για την πρόοδο της μάχης που έχει κηρύξει η επιστήμη εναντίον του είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικά και ενθαρρυντικά: τώρα πια οι δύο στους τρεις ανθρώπους που εκδηλώνουν τη νόσο καταφέρνουν να τη νικήσουν και να συνεχίσουν φυσιολογικά - και επ' αόριστον - τη ζωή τους.

Το στίγμα της αισιοδοξίας προέρχεται από τους καθ' ύλην αρμόδιους, τους επιστήμονες-ερευνητές, που καθημερινά «ξεκλειδώνουν» τα μυστικά του στα εργαστήριά τους, εφαρμόζουν τις εξελιγμένες θεραπείες και παρακολουθούν προσεκτικά την πορεία της υγείας των ασθενών.

«Τα τελευταία 30-40 χρόνια είναι μοναδικά στη δημογραφική ιστορία της ανθρωπότητας. Για πρώτη φορά η θνησιμότητα μειώνεται κατά περίπου 1% τον χρόνο στις ανεπτυγμένες χώρες - και η μείωση αυτή δεν οφείλεται στο ότι σώζονται περισσότερα βρέφη και νήπια, όπως συνέβαινε παλαιότερα, αλλά στο ότι σώζονται περισσότεροι ενήλικοι και ηλικιωμένοι», λέει ο ακαδημαϊκός Δημήτριος Τριχόπουλος, καθηγητής Επιδημιολογίας και Πρόληψης του Καρκίνου στο φημισμένο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ της Βοστώνης.

«Το επίτευγμα αυτό ίσως οφείλεται στο ότι η ιατρική έγινε επιστήμη μόλις τον τελευταίο μισό αιώνα, όταν αρχίσαμε πραγματικά να καταλαβαίνουμε τι ακριβώς κάνουμε. Ιδιαίτερα η θεραπευτική ιατρική έχει προοδεύσει αλματωδώς, κάνοντας τη στεφανιαία νόσο να υποχωρήσει εντυπωσιακά και αυξάνοντας κατακόρυφα τα ποσοστά ιάσεως του καρκίνου».

Από τις 200 μορφές καρκίνου που υπάρχουν τα πιο «κραυγαλέα» παραδείγματα προόδου είναι αυτά της λευχαιμίας, του καρκίνου του μαστού, αλλά και του καρκίνου των όρχεων.

«Παλιά η λευχαιμία κόστιζε τη ζωή στο 85%-90% των παιδιών που την εκδήλωναν, ενώ σήμερα το ποσοστό ιάσεως φτάνει στο 80% χάρη σε ένα εκπληκτικό φάρμακο, το οποίο καταπολεμά επίσης τη μία από τις δύο κύριες μορφές λευχαιμίας των ενηλίκων», λέει ο κ. Τριχόπουλος. «Σημαντική πρόοδο έχουμε και στον καρκίνο του μαστού, ο οποίος κάποτε κόστιζε τη ζωή σε περισσότερες από μία στις δύο ασθενείς, αλλά πλέον τον ξεπερνούν οι δύο στις τρεις γυναίκες. Στον δε καρκίνο των όρχεων η ίαση έχει πλέον φτάσει στο 90% - γεγονός που καθίσταται ακόμη πιο σημαντικό από το ότι πλέον οι νεαροί άνδρες που νοσούν κατορθώνουν αργότερα να αποκτήσουν και παιδιά».

Ωστόσο αυτές δεν είναι οι μοναδικές μορφές κακοήθους νεοπλασίας στις οποίες έχουν καταγραφεί σωτήριες εξελίξεις. «Παντού έχουμε μικρή ή μεγάλη πρόοδο», δηλώνει ο κ. Τριχόπουλος. «Ακόμη και στον καρκίνο του παγκρέατος, όπου κάποτε λέγαμε ότι η επιβίωση είναι θέμα μηνών, έχουμε πλέον ασθενείς που ζουν χρόνια με αυτόν - όπως ο ιδρυτής της Apple Στιβ Τζομπς, ο οποίος έζησε για επτά χρόνια μετά τη διάγνωση. Επίσης, καρκίνοι όπως αυτοί του εγκεφάλου, του νεφρού, του εντέρου και πολλοί άλλοι αντιμετωπίζονται με μονοκλωνικά αντισώματα χαρίζοντας πολλά και καλά χρόνια ζωής σε πολλούς από τους ασθενείς».

Νικητές. Σε όλες τις μορφές της νόσου «μπορούμε να πούμε το εξής: κάθε άνθρωπος έχει μία στις τρεις πιθανότητες να εκδηλώσει καρκίνο, αλλά μία στις έξι να πεθάνει από αυτόν», συνεχίζει. «Με άλλα λόγια, ενώ έως τις δεκαετίες του '70 και του '80 χάναμε τον έναν στους δύο ασθενείς, σήμερα γίνονται καλά περισσότεροι από δύο στους τρεις».

Πρακτικά, τα παραπάνω σημαίνουν ότι τουλάχιστον 15.000 Ελληνες τον χρόνο βγαίνουν νικητές στη μάχη εναντίον του καρκίνου. «Υπολογίζουμε ότι στην Ελλάδα το 2,5%-3% του πληθυσμού έχει εκδηλώσει καρκίνο τον οποίο ξεπέρασε, δηλαδή έχει περάσει τουλάχιστον την πρώτη κρίσιμη 5ετία από τη διάγνωση και τη θεραπεία, και πλέον θεωρείται ότι έχει ιαθεί», εξηγεί ο κ. Τριχόπουλος. «Μιλάμε δηλαδή για σχεδόν 250.000 ανθρώπους, από τους οποίους περισσότεροι από 150.000 έχουν ήδη κλείσει 10 χρόνια από τη διάγνωση. Οι περισσότεροι από αυτούς θα συνεχίσουν τη ζωή τους και θα φτάσουν μέχρι τα βαθιά γηρατειά».

Η πρόοδος εναντίον του καρκίνου ασφαλώς δεν αποτελεί ελληνικό φαινόμενο. Υπολογίζεται ότι παγκοσμίως το 7% του πληθυσμού είναι επιζήσαντες, δηλαδή έχουν νικήσει τον κακοήθη όγκο που κάποτε παρουσίασαν.

Η επόμενη 10ετία. Οι θετικές εξελίξεις στον πόλεμο κατά του καρκίνου αναμένεται να πολλαπλασιασθούν τα επόμενα 5-10 χρόνια, με αιχμή τους συνδυασμούς κλασικών θεραπειών (χειρουργική, χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία) με προηγμένες (ανοσοθεραπεία, χρήση μικρών βιομορίων αντικαρκινικής δράσης, μονοκλωνικά αντισώματα, κυτταρικές θεραπείες κτλ.).

Το «πάντρεμα» αυτό δεν αυξάνει απλώς τις πιθανότητες ίασης, αλλά έχει ένα ακόμη ουσιώδες πλεονέκτημα: διαφυλάσσει την ποιότητα της ζωής των ασθενών.

«Πολλές προηγμένες θεραπείες, όπως τα αντικαρκινικά εμβόλια και τα μονοκλωνικά αντισώματα, στοχεύουν επιλεκτικά σε συγκεκριμένους μηχανισμούς των κυττάρων του καρκίνου, αφήνοντας έτσι ανέπαφα τα υγιή», λέει ο Μάκης Παπαμιχαήλ, επιστημονικός σύμβουλος και συντονιστής στο Κέντρο Ανοσολογίας και Ανοσοθεραπείας του Καρκίνου του Ογκολογικού Νοσοκομείου «Ο Αγιος Σάββας» και πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ανοσολογίας και Ανοσοθεραπείας του Καρκίνου. «Με αυτόν τον τρόπο οι παρενέργειες είναι από ελάχιστες έως ανύπαρκτες, γεγονός εξαιρετικά σημαντικό για την ποιότητα ζωής του αρρώστου».

Τέτοιου είδους θεραπείες ήδη χρησιμοποιούνται ευρέως για καρκίνους όπως το μελάνωμα, ο καρκίνος του νεφρού, ο καρκίνος του προστάτη και πολλοί άλλοι. Ωστόσο το οπλοστάσιο εμπλουτίζεται διαρκώς: υπάρχουν πολλές που βρίσκονται στην τελική φάση των κλινικών δοκιμών (λ.χ. για καρκίνους του πνεύμονα, του προστάτη και του μαστού) και ακόμη περισσότερες που μόλις άρχισαν να δοκιμάζονται.

tanea.gr