Αθήνα: μετρήστε την ατμοσφαιρική ρύπανση με το κινητό σας

Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΑΑ) καλεί τους Αθηναίους να συμμετάσχουν στην ευρωπαϊκή πειραματική εκστρατεία iSPEX, η οποία έχει στόχο τη δημιουργία ενός δικτύου πολιτών-μετρητών της αστικής ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Για το σκοπό αυτό, το Ινστιτούτο Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης (ΙΑΑΔΕΤ) του ΕΑΑ έχει αναλάβει την διάθεση συσκευών iSPEX στους ενδιαφερόμενους Αθηναίους εθελοντές, αρκεί να είναι κάτοχοι κινητών iPhone 4/4s/5/5s.
Η καμπάνια iSPEX-EU 2015 διοργανώνεται από το ολλανδικό Πανεπιστήμιο του Λάιντεν υπό την αιγίδα της UNESCO και η Αθήνα είναι μία από τις ευρωπαϊκές πόλεις που συμμετέχει. Οι μετρήσεις των σωματιδίων στον αττικό ουρανό θα πραγματοποιηθούν από 1η Σεπτεμβρίου μέχρι 15 Οκτωβρίου, καθ” όλη τη διάρκεια της ημέρας. Ενδείκνυται όμως να λαμβάνονται είτε νωρίς το πρωί, μεταξύ 7-11π.μ είτε αργά το απόγευμα μεταξύ 4-8 μμ. Απαιτούνται τουλάχιστον δύο μετρήσεις ημερησίως.
—Το δίκτυο
Το Εθνικό Αστεροσκοπείο φιλοδοξεί να διατηρήσει και μετά τον Οκτώβριο το εθνικό δίκτυο iSPEX. Τα δεδομένα που θα συλλέγονται θα συνεισφέρουν μάλιστα στη βελτιστοποίηση των δορυφορικών παρατηρήσεων που συλλέγονται καθημερινά από το Κέντρο BEYOND του ΕΑΑ.
Η συσκευή iSPEX χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με την αντίστοιχη εφαρμογή που διατίθεται δωρεάν στο ηλεκτρονικό κατάστημα App Store. Το iSPEX μετατρέπει το iPhone σε οπτικό αισθητήρα κατάλληλο για την μέτρηση των αιωρούμενων σωματιδίων (αερολυμάτων). Η εφαρμογή iSPEX καθοδηγεί τον χρήστη κατά την εκτέλεση των μετρήσεών του.
Το αποτέλεσμα των μετρήσεων παρουσιάζεται στην οθόνη του κινητού τηλεφώνου με την μορφή ενός χρωματισμένου χάρτη. Στη συνέχεια ο χρήστης καλείται να αναρτήσει τις μετρήσεις του στη βάση δεδομένων του iSPEX, ώστε να υποβληθούν σε περαιτέρω επεξεργασία.
—Τα μικροσωματίδια
Η αιθάλη, τα θαλάσσια αιωρήματα, τα μικροσκοπικά σωματίδια σκόνης και η ηφαιστειακή τέφρα είναι τυπικά παραδείγματα αερολυμάτων στην ατμόσφαιρα. Το μεγαλύτερο ποσοστό τους -περίπου 90%- έχουν φυσική προέλευση. Οι πιο κοινές πηγές είναι η θάλασσα, οι ηφαιστειακές εκρήξεις, οι πυρκαγιές και οι έρημοι. Το υπόλοιπο 10% των αερολυμάτων είναι ανθρωπογενή ή παράγωγα ανθρωπίνων δραστηριοτήτων. Ανθρωπογενείς πηγές αερολυμάτων αποτελούν η βιομηχανία, οι μετακινήσεις και η καύση βιομάζας.
Τα αερολύματα έχουν μέγεθος από μερικά νανόμετρα μέχρι μερικές δεκάδες μικρόμετρα.
Όσοι επιθυμούν να συμμετάσχουν στην πειραματική εκστρατεία μπορούν να δηλώσουν συμμετοχή στην ελληνική (http://beyond-ispex.gr/) ή στην ευρωπαϊκή (http://ispex-eu.org/) iSPEX-EU ιστοσελίδα. Αν κανείς αργότερα μετανιώσει, μπορεί να επιστρέψει την συσκευή ταχυδρομικώς στο ΕΑΑ.
Στις 5 Σεπτεμβρίου (ώρα 18:00 – 21:00), στις εγκαταστάσεις του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στο Θησείο, σε εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο της βραδιάς του Ερευνητή, οι πολίτες θα ενημερωθούν καλύτερα για τη δράση του iSPEX.
Όσοι θέλουν, θα πάρουν συσκευές iSPEX και θα εκτελέσουν υπό επιστημονική καθοδήγηση τις πρώτες τους μετρήσεις.